Reumatyzm stanowi pojęcie ogólne, którym określane jest ponad 100 chorób związanych ze stawami oraz całym układem ruchowym. Kojarzy się z bólami stawów i kości. Jest to choroba która znacznie utrudnia prawidłowe funkcjonowanie. Może ona dotknąć nie tylko ludzi starszych. Zagrożeni są również ludzie młodzi, a konsekwencje mogą być bardzo poważne. Jak sobie radzić z reumatyzmem? Jakie są sposoby jego leczenia? Na te pytania, odpowiadamy poniżej.
1. Czym jest reumatyzm?
Tak naprawdę, to z medycznego punktu widzenia nie istnieje taka choroba. Jest to nazwa ogólna dla wszystkich chorób i schorzeń, związanych z dolegliwościami stawów i mięśni.
Najczęstszymi dolegliwościami reumatycznymi są bóle mięśni i stawów. Często towarzyszą im obrzęki, zaczerwienienia oraz zaburzenia czynnościowe narządu ruchu (mogą się pojawić lub nie). Generalnie reumatyzmem, określa się schorzenia powstałe w wyniku zachodzących procesów chorobowych w organizmie.
We wszystkich schorzeniach reumatoidalnych zachodzą jednak wspólne procesy patologiczne, toczące się w tkance łącznej. Przybierają one postać przewlekłych zmian zapalnych, będących przejawem nieprawidłowych oddziaływań układu odpornościowego w tkance łącznej.
Wyróżnia się następujące choroby reumatyczne:
- reumatoidalne zapalenie stawów – objawia się bólem, sztywnością oraz obrzękami stawów rąk i stóp,
- zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa – obejmuje stawy kręgosłupa, stawy obwodowe oraz przylegające do nich struktury łącznotkankowe (więzadła, przyczepy mięśni, torebki stawowe), doprowadzając do powstania bólu i sztywności stawów,
- zespół Reitera – czyli reaktywne zapalenie stawów. To choroba, która powstaje w wyniku powikłań na skutek zakażenia chlamydiozą, Objawia się odczynowym zapaleniem stawów, zapaleniem spojówek, zapaleniem cewki moczowej,
- łuszczycowe zapalenie stawów – jest chorobą objawiającą się przewlekłym zapaleniem stawów i łuszczycą skóry. Może występować na wszystkich partiach ciała i prowadzić do poważnych zniszczeń stawów oraz niesprawności fizycznej.
Warto w tym miejscu zaznaczyć, iż typowe zapalenia stawów, które łączymy z potocznym określeniem reumatyzmu, mają stosunkowo łagodny przebieg i przeważnie trwają latami. Ich łagodny przebieg nie oznacza oczywiście, że chory nie odczuwa żadnych dolegliwości. Przeciwnie, mogą skracać życie o kilka lat a nawet, być przyczyną znacznego inwalidztwa w zakresie narządów ruchu. Dlatego też żadnych objawów i dolegliwości nie wolno lekceważyć.
Zachorować mogą zarówno ludzie młodzi, jak i osoby starsze. Na choroby reumatoidalne, oraz schorzenia związane z zapaleniem tkanki łącznej, zapadają ludzie młodzi oraz osoby w średnim wieku. Szczyt zachorowań przypada na drugą połowę trzydziestego roku życia.
2. Jakie są przyczyny reumatyzmu?
Ciężko jest określić bezpośrednie przyczyny występowania chorób reumatycznych. Jednak jako czynniki w znacznym stopniu przyczyniające się do powstawania określonych dolegliwości są wirusy aktywujące układ immunologiczny. Na pewno w dużym stopniu wpływ mają również zachorowania w rodzinie i czynniki genetyczne.
Nie da się jednak ukryć, że do rozwoju chorób reumatycznych przyczynia się w dużej mierze układ immunologiczny, który w wyniku pobudzenia przejawia objawy agresji wobec tkanki łącznej. W zależności od rodzaju schorzenia, procesy zapalne obejmują różne narządy i układy. Najczęściej zlokalizowane są w stawach oraz w tkankach okołostawowych. W przypadku zapalenia wielomięśniowego, zmiany mogą obejmować również naczynia krwionośne mięśni szkieletowych.
3. Jak objawia się reumatyzm?
Do najbardziej charakterystycznych objawów reumatyzmu zaliczane są:
- bóle stawów,
- ograniczenie ruchów,
- sztywność (zwłaszcza poranna) stawów,
- obrzęki,
- zaczerwienienie.
Prawidłowa lokalizacja źródła bólu oraz obrzęków pomaga w prawidłowym rozpoznaniu choroby. Miejscem procesów zapalnych często bywa skóra i tkanka podskórna ponieważ znajduje się w niej bardzo dużo tkanki łącznej. W przewlekłych chorobach zapalnych tkanki łącznej, proces chorobowy może zajmować także układ nerwowy.
4. Jak leczyć reumatyzm?
Jak najszybciej. Choroby o charakterze reumatycznym bardzo szybko postępują dlatego bardzo ważne jest, aby leczenie rozpocząć jak najszybciej. Terapię najlepiej wdrożyć w okresie 6 – 12 tygodni od pojawienia się pierwszych objawów. Wówczas szansa na całkowitą remisję jest bardzo wysoka.
Nie można zapominać także o profilaktyce. Przed chorobami reumatycznymi można zabezpieczać się już od wczesnych lat dzieciństwa, poprzez dbanie o odpowiednią postawę ciała, prawidłowe odżywianie (bardzo ważny jest odpowiedni poziom wapnia w organizmie), uprawianie sportu który zapewnia prawidłowy rozwój kośćca oraz wpływa na poprawę elastyczności stawów i mięśni. Również bardzo istotnym czynnikiem zapobiegającym przyszłe choroby reumatyczne, jest całkowite wyleczenie infekcji gdyż niedoleczone mogą mieć w przyszłości fatalne skutki.
Leczenie jest kompleksowe i obejmuje zarówno leczenie farmakologiczne, rehabilitację, edukację pacjenta, jak również psychoterapię. Im szybciej się je wdroży, tym większa szansa na całkowite opanowanie choroby i wyeliminowanie dokuczliwych dolegliwości.